Obowiązki kierującego pojazdem w razie uczestniczenia w wypadku drogowym określone zostały w artykule 44 Ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98poz. 602 z późniejszymi zmianami).

Kolizja - nie ma osób rannych, jedynie uległy uszkodzeniu pojazdy, kierujący w nim uczestniczący powinni:

1. zatrzymać pojazd, nie powodując przy tym zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym
2. przedsięwziąć niezbędne środki w celu zapewnienia bezpieczeństwa ruchu w miejscu wypadku;
   włącz światła awaryjne,
   wystaw trójkąt ostrzegawczy,
   ogranicz przebywanie na jezdni - szczególnie w nocy niezwłocznie usunąć pojazd z miejsca kolizji, aby nie powodował zagrożenia lub tamowania ruchu;
   usuń pojazd na chodnik lub pobocze
3. powiadom Policję o zdarzeniu i zacznij spisywanie oświadczenia

W oświadczeniu tym powinna być opisana przyczyna i przebieg kolizji, w sposób jednoznaczny stwierdzająca, kto jest sprawcą.
Ponadto, oświadczenie powinno zawierać dane na temat właściciela pojazdu, kierującego, ich adresów, kategorii, nr prawa jazdy i organu je wydającego, nr polisy OC i nazwy towarzystwa ubezpieczeniowego, podpis sprawcy, dane świadków.
Tu znajdziesz druk oświadczenia

Jeżeli w wypadku są osoby ranne należy:

1. udzielić niezbędnej pomocy ofiarom wypadku oraz wezwać pogotowie ratunkowe i Policję,
2. nie podejmować czynności, które mogłyby utrudniać ustalenie przebiegu wypadku - absolutnie nie przestawiać pojazdu (pojazdów),
3. nie zbierać elementów pochodzących od pojazdów, części garderoby osoby potrąconej, czy jej rzeczy osobistych,
4. pozostać na miejscu wypadku, jeżeli wezwanie pogotowia lub Policji wymaga oddalenia się - niezwłocznie powrócić na miejsce
5. oznakować miejsce wypadku (światła awaryjne, trójkąt), aby nie doszło do następnego zdarzenia lub np. przejechania innego pojazdu po ofierze, ograniczyć przebywanie na jezdni szczególnie w nocy.
6. Wskazane jest zapisanie danych świadków zdarzenia lub chociażby numerów rejestracyjnych pojazdów przejeżdżających w chwili zdarzenia (w trakcie prowadzonego postępowania Policja będzie miała możliwość ustalić dane świadków).
   

Jeśli jesteś poszkodowanym
Ustal wszelkie dane osobowe sprawcy, osobiście sprawdź je z dowodem rejestracyjnym, prawem jazdy i dowodem osobistym. Sprawdź dane firmy ubezpieczającej w zakresie OC pojazd sprawcy i dane dotyczące zawartej przez niego umowy ubezpieczenia OC.

Jeśli sprawca wypadku nie ma ważnej polisy OC
Wypadek i roszczenia zgłoś do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Zgłoszenia takiego możesz dokonać w którymkolwiek Towarzystwie Ubezpieczeniowym sprzedającym polisy OC. Towarzystwa nie mają prawa odmówić przyjęcia takiego zgłoszenia.

Aby szybko dostać odszkodowanie
Zgłoś szkodę w Towarzystwie Ubezpieczeniowym sprawcy odpowiedzialnym za szkodę.

Jeśli jesteś sprawcą
Udziel osobom poszkodowanym niezbędnych informacji o Twoim zakładzie ubezpieczeń i polisie OC

Na co należy zwrócić uwagę ubezpieczając samochód:

W przypadku ubezpieczenia OC (odpowiedzialność cywilna) warunki ubezpieczenia są praktycznie jednakowe u wszystkich ubezpieczycieli, głównym czynnikiem decydującym o wyborze jest w tym przypadku cena. Z ubezpieczenia OC komunikacyjnego korzystamy w momencie, gdy wyrządzimy szkodę osobie trzeciej, czyli gdy spowodujemy wypadek nasz ubezpieczyciel płaci za szkody, które wyrządziliśmy innym. Zupełnie inaczej wygląda sytuacja, jeśli chodzi o ubezpieczenie AC (Auto Casco).

Zupełnie inaczej wygląda sytuacja, jeśli chodzi o ubezpieczenie AC (auto casco + kradzież), z którego w razie wypadku/kradzieży my otrzymujemy odszkodowanie. Bardzo ważnym elementem są w tym przypadku warunki ogólne ubezpieczenia, z których wynika jego zakres. Decyzji o wyborze ubezpieczenia AC nie powinniśmy podejmować jedynie na podstawie jego ceny, ale również (a właściwie przede wszystkim) na podstawie szeroko rozumianego zakresu ubezpieczenia.

O właściwym wyborze ubezpieczenia AC decyduje lektura warunków ogólnych.

Należy zwrócić uwagę na:

1. zakres ochrony ubezpieczeniowej - przed czym chroni nas polisa wyłączenia odpowiedzialności – w jakich sytuacjach ubezpieczyciel nie wypłaci odszkodowania
2. sumę ubezpieczenia – w jaki sposób jest ustalana
3. udział własny – czy występuje lub w jakich sytuacjach występuje
4. obowiązki ubezpieczonego – w szczególności jak należy się zachować w przypadku powstania szkody
5. zabezpieczenia pojazdu – jakich zabezpieczeń wymaga ubezpieczyciel
6. szkoda minimalna/franszyza integralna – minimalna szkoda poniżej której nie dostaniemy odszkodowania
7. sposób rozliczenia kosztów naprawy – czy jest włączona amortyzacja i w jakiej wysokości dla danego rocznika samochodu. Amortyzację można wykupić za dodatkową opłatą składki.

Zakres ochrony, amortyzacja, udziały własne czy włączenie do ubezpieczenia ryzyka kradzieży zależy od wybranego wariantu ubezpieczenia lub włączenia/wyłączenia pewnych opcji. Generalnie im szerszy zakres ubezpieczenia tym lepiej, ale hamulcem jest tutaj oczywiście wysokość składki.

O wariantach ubezpieczenia i jego zakresie należy pamiętać porównując oferty poszczególnych towarzystw, tak żeby porównując cenę porównywać również oferty o podobnym zakresie i sumie ubezpieczenia.

W odpowiedniej ocenie ofert i w podjęciu decyzji o wyborze ubezpieczyciela powinien pomóc agent ubezpieczeniowy, który nakreśli główne różnice pomiędzy proponowanymi przez siebie ofertami.

Zgodnie z art. 28 Ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów przedłuża się automatycznie na kolejny okres 12 miesięcy, jeżeli nie zostanie wypowiedziana przez ubezpieczającego najpóźniej na jeden dzień przed upływem okresu jej obowiązywania.
Powyższa zasada ma na celu zapewnienie ubezpieczenia nawet w przypadku, gdy ubezpieczający (najczęściej właściciel pojazdu) zapomni, że upływa termin obowiązywania poprzedniej umowy i nie zgłosi się na czas do zakładu ubezpieczeń po nową polisę. Dzięki przyjętemu w ustawie rozwiązaniu ochrona ubezpieczeniowa nadal trwa i w razie wypadku, zarówno on, jak i poszkodowani mogą liczyć na to, że odszkodowanie zostanie wypłacone przez zakład ubezpieczeń.

Konsekwencją takiego „ułatwienia” jest jednak również konieczność opłacenia składki z tytułu nowej umowy ubezpieczenia. Nie budzi ona większych kontrowersji w przypadku, gdy kierowca faktycznie zapomniał o zawarciu nowej umowy. Inaczej jest jednak w przypadku, gdy taką umowę zawarł, ale... w innym zakładzie ubezpieczeń, albo gdy sprzedał samochód, a nabywca wybrał innego ubezpieczyciela. W obydwu tych przypadkach odpowiednio: posiadacz pojazdu lub nabywca powinni we wskazanym powyżej terminie zawiadomić zakład ubezpieczeń, że wypowiadają umowę. Dodatkowo nabywca może to zrobić wcześniej – w terminie 30 dni od kupna samochodu. Jeżeli tego nie zrobią, zgodnie z zaprezentowaną zasadą zostaje zawarta kolejna roczna umowa ubezpieczenia, z tytułu której trzeba zapłacić składkę, bo zakład ubezpieczeń cały czas na jej podstawie ubezpiecza odpowiedzialność cywilną kierowcy. Dochodzi więc do sytuacji, w której kierowca ubezpieczony jest podwójnie i, niestety, powinien zapłacić składkę z tytułu obydwu umów.

W opisanym przypadku można próbować porozumieć się z zakładem ubezpieczeń w celu rozwiązania jednej z umów. Jednak tylko od dobrej woli ubezpieczyciela zależy, czy na taką propozycję przystanie. Część zakładów ubezpieczeń nie stwarza w takich sprawach większych problemów i zwykle dowód w postaci innej polisy OC wystarczy, żeby rozwiązać przedłużoną umowę. Są jednak również takie, które wychodzą z założenia, że skoro przepis nakłada na nie obowiązek zapewnienia ochrony ubezpieczeniowej w ramach nowej umowy, to mają też prawo egzekwować składkę - mimo, że wolą kierowcy jest posiadanie ubezpieczenia gdzie indziej. Należy także podkreślić, że nawet jeśli ubezpieczyciel zgodzi się na rozwiązanie drugiej umowy ubezpieczenia OC, to i tak pobierze składkę za czas do dnia jej rozwiązania. Korzyścią kierowcy jest tylko to, że będzie to składka za okres krótszy, niż 12 miesięcy, a więc odpowiednio niższa.

Aby uniknąć opisanych powyżej problemów należy pamiętać o powiadomieniu zakładu ubezpieczeń o wypowiedzeniu kończącej się umowy ubezpieczenia. Nic nie stoi przy tym na przeszkodzie aby uczynić to dużo wcześniej niż na dzień przed końcem poprzedniej umowy OC. W przypadku sprzedaży samochodu, należy zadbać, aby takiego wypowiedzenia dokonał kupujący.

Warto także pamiętać o jeszcze jednym obowiązku sprzedającego. Zgodnie z art. 32 ust. 1 powołanej powyżej Ustawy ma on obowiązek, w ciągu 30 dni, powiadomić zakład ubezpieczeń o zbyciu pojazdu i wskazać możliwie dokładne dane kupującego. Dzięki temu, zakład ubezpieczeń, o składkę za okres po sprzedaży, o ile nie została zapłacona, zwróci się od razu do nabywcy. W razie automatycznego odnowienia umowy na kolejny okres, również do nabywcy wyśle monit o zapłatę składki z tytułu nowej umowy.

Zgodnie z ogólnymi regułami Kodeksu cywilnego umowę uważa się za wypowiedzianą z dniem, w którym do zakładu ubezpieczeń dotrze informacja o woli jej zakończenia. Nie wystarczy więc wysłanie listu (nawet poleconego) w ostatnim dniu przed upływem okresu wypowiadanej umowy. Należy to zrobić odpowiednio wcześniej, tak aby mieć pewność, że wypowiedzenie dotarło we właściwym terminie. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby takie wypowiedzenie osobiście dostarczyć do placówki ubezpieczyciela – zwykle nie ma przy tym znaczenia, czy jest to ta sama, w której zawierana była umowa. Możliwe jest także doręczenie agentowi ubezpieczeniowemu. Istotne jest natomiast posiadanie potwierdzania, że takie wypowiedzenie zostało wysłane lub złożone. W przypadku listu będzie to potwierdzenie nadania go na poczcie lub wręczenia kurierowi. W przypadku osobistego dostarczenia odpowiednia adnotacja przedstawiciela zakładu ubezpieczeń – np. pieczęć oddziału z datownikiem lub podpis agenta ubezpieczeniowego. Zdarza się bowiem (niestety dosyć często), że wypowiedzenia giną już u ubezpieczycieli i praktycznie jedynym dowodem ich złożenia jest potwierdzenie nadania przesyłki lub przyjęcia przez przedstawiciela zakładu ubezpieczeń. Brak takiego dowodu daje potem ubezpieczycielom prawo do twierdzenia, ze wypowiedzenie nie zostało złożone i w konsekwencji łatwą drogę do windykacji składek.

Generalną zasadą kontaktów z zakładem ubezpieczeń – w szczególności związanych z czynnościami, które kreują prawa lub obowiązki (takich właśnie jak wypowiedzenie umowy) powinno być zadbanie o otrzymanie potwierdzenia, że taka czynność została dokonana.